Στο πρόγραμμα των συζητήσεων είναι φυσικά η κρίση του κορωνοϊού, αφού ολόκληρη η Ευρώπη (με εξαίρεση την Σουηδία) επέβαλε αποκλεισμό κυκλοφορίας, εκατοντάδες άνθρωποι πεθαίνουν καθημερινά και η οικονομία της ευρωπαϊκής ηπείρου έχει σχεδόν παραλύσει, γράφει η γαλλική Le Monde, αναμένοντας με ενδιαφέρον τα αποτελέσματα της Συνόδου Κορυφής που θα αποφασίσει απόψε την στάση της Ευρώπης απέναντι στις δραματικές διαστάσεις της πανδημίας του κορωνοϊού.
Παρότι η ατζέντα είναι υγειονομικού χαρακτήρα, οι 27 συνεδριάζουν την ώρα που όλα τα οικονομικά ταμπού της Ευρώπης πέφτουν το ένα μετά το άλλο. Μέσα σε μερικές εβδομάδες, το Σύμφωνο Σταθερότητας και Ανάπτυξης, το οποίο προβλέπει τους αυστηρούς κανόνες προϋπολογισμού των χωρών-μελών, ακυρώθηκε. Η Γερμανία ανακοίνωσε το μεγαλύτερο πακέτο οικονομικής στήριξης στην ιστορία της χώρας και εγκατέλειψε την αρχή του ισοσκελισμένου προϋπολογισμού. Η Κομισιόν έβαλε δεκάδες δις στο τραπέζι. Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα ανακοίνωσε ότι θα ρίξει 1 τρις για την κρίση. Και οι μεγάλες μεταρρυθμίσεις της ευρωζώνης, οι οποίες δεν έχουν καν ολοκληρωθεί, μετά την οικονομική κρίση του 2012, μπαίνουν ξανά σε συζήτηση εξαρχής.
Η τελευταία φορά που συναντήθηκαν δια ζώσης οι ηγέτες της ΕΕ ήταν στις 20-21 Φεβρουαρίου στις Βρυξέλλες. Δεν γινόταν ακόμη λόγος για τον κορωνοϊό, αφού τότε μόνο κάποιες περιπτώσεις είχαν αναφερθεί σε ευρωπαϊκό έδαφος. Οι 27 είχαν συναντηθεί για να συζητήσουν για τον ευρωπαϊκό προϋπολογισμό της περιόδου 2021-2027 και είχαν μαλώσει για κάθε τελεία και κόμμα στα κείμενα. Ο πρόεδρος του ευρωπαϊκού συμβουλίου Σαρλ Μισέλ, τον οποίο ο πρωθυπουργός του Λουξεμβούργου είχε παρουσιάσει στην αρχή της Συνόδου ως «τον δίδυμο αδελφό του Ντέιβιντ Κόπερφιλντ» δεν είχε κάνει το θαύμα του.
Δύο ημέρες αργότερα, στις 23 Φεβρουαρίου, οι πρώτες «κόκκινες ζώνες» είχαν αναφερθεί στην Ιταλία, αλλά ακόμη τότε πίστευαν ότι η επιδημία θα μείνει αποκλεισμένη σε δύο μέτωπα, στην Λομβαρδία και στη Βενετία. « Milano non si ferma » (« Το Μιλάνο δεν πρέπει να κλείσει»), δήλωνε στις αρχές Μαρτίου, ο Beppe Sala, ο δήμαρχος της μητρόπολης της Λομβαρδίας, ο οποίος μετάνιωσε πικρά γι’αυτά τα λόγια, αργότερα.
Ξαφνικά βρέχει χρήμα
Είναι αλήθεια ότι στα τέλη Φεβρουαρίου, κανείς στις Βρυξέλλες, στο Μιλάνο ή ακόμη και στη Ρώμη δεν φανταζόταν τις διαστάσεις της κρίσης η οποία θα απλωνόταν δραματικά στην Ευρώπη. Ακόμη λιγότερο φαντάζονταν ότι αυτή η κρίση θα συμπαρέσυρε το Σύμφωνο Σταθερότητας και Ανάπτυξης. Την Δευτέρα, 23 Μαρτίου, οι υπουργοί Οικονομικών των 27 επικύρωσαν το πάγωμα του Συμφώνου, χωρίς καν να το συζητήσουν.
Προς το παρόν, καμία χώρα δεν είναι υποχρεωμένη να τηρήσει τα όρια του 3% στο έλλειμμά της και το 60% του εθνικού της πλούτου για το χρέος. Ένα άλλο ταμπού που έπεσε είναι ότι η Κομισιόν ελαστικοποιεί το καθεστώς των κρατικών χρηματοδοτήσεων ώστε να επιτρέψει στους 27 να βοηθήσουν τις επιχειρήσεις τους χωρίς να υπόκεινται σε κυρώσεις. Η Κομισιόν έθεσε επίσης στην υπηρεσία των κρατών-μελών 37 δις ευρώ κονδύλια για τη μάχη εναντίον του κορωνοϊού. Αδύνατο να το φανταστεί κανείς δεκαπέντε ημέρες νωρίτερα! Ακόμη και στις 15 Σεπτεμβρίου 2008, μετά την κατάρρευση της Lehman Brothers, και στη συνέχεια την κατάρρευση της Ελλάδας, η οποία παρολίγο να συμπαρασύρει την νομισματική ένωση, το 2012, ένα τέτοιο γενναιόδωρο σενάριο χρηματοδότησης δεν είχε καν συζητηθεί!
Άργησε να ξυπνήσει η ΕΕ
Όλοι διαπιστώνουν πλέον, ότι η ΕΕ άργησε να ανταποκριθεί στην κρίση του κορωνοϊού. Ποιός έχει ξεχάσει την Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, η οποία στις 9 Μαρτίου είχε διοργανώσει συνέντευξη τύπου για να κάνει τον απολογισμό των πρώτων 100 ημερών της ανάληψης από την ίδια της ηγεσίας της Κομισιόν; Μιλούσε για Πράσινη Ανάπτυξη, για ψηφιακή οικονομία, για βιομηχανική στρατηγική και είπε κάποια λόγια για την μεταναστευτική κρίση στα σύνορα του Εβρου.
Ωστόσο, ο Εμανουέλ Μακρόν, την προηγούμενη ημέρα, στις 8 Μαρτίου, είχε ήδη σύσκεψη με το επιτελείο του για την επερχόμενη επιδημία, αφού γνώριζε ότι θα έπληττε όλες τις χώρες της ΕΕ. Ζήτησε τότε από τον Σαρλ Μισέλ να συγκαλέσει ένα Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, με τηλεδιάσκεψη, στις 10 Μαρτίου. Αυτό δεν μπορεί να διαρκέσει άλλο, η Ευρώπη δεν μπορεί να συνεχίσει να παραμένει αδρανής, είχε πει ο Γάλλος πρόεδρος.
Και πράγματι, στις 10 Μαρτίου, οι 27 ηγέτες, για πρώτη φορά, αναφέρθηκαν στην δυνατότητα να παγώσει το Σύμφωνο Σταθερότητας. Όσα ακολούθησαν έδειξαν βέβαια ότι ορισμένοι δεν μπόρεσαν να αποφύγουν τις μεμονωμένες κινήσεις. Είδαμε σύνορα να κλείνουν, χώρες όπως η Γαλλία και η Γερμανία να απαγορεύουν την εξαγωγή μασκών που έλειψαν τόσο δραματικά στην Ιταλία. Ωστόσο κάτι άλλαξε, αφού από τότε η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν δεν σταμάτησε να επαναλαμβάνει ότι πρέπει «να διατεθούν όλα τα εργαλεία ώστε η ευρωπαϊκή οικονομία να αντισταθεί σε αυτή τη θύελλα».
Και η Λαγκάρντ καθυστέρησε
Η φον ντερ Λάιεν δεν είναι η μόνη που καθυστέρησε να αντιληφθεί το ρόλο της σε αυτή την κρίση. Και η Κριστίν Λαγκάρντ, επικεφαλής της ΕΚΤ, δυσκολεύτηκε να προσαρμοστεί σε μια κατάσταση που δεν είχε προβλέψει. Η Λαγκάρντ η οποία ανέλαβε τα ηνία της ΕΚΤ λέγοντας ότι δεν επιθυμεί να είναι «ούτε περιστέρι, ούτε γεράκι», αλλά «κουκουβάγια», ένα σοφό πτηνό δηλαδή που θα προσπαθούσε να ξεπεράσει τις παραδοσιακές αψιμαχίες μεταξύ χωρών του Βορρά και του Νότου, δεν είχε πλέον άλλη επιλογή παρά να αλλάξει την τακτική της.
Η Λαγκάρντ, την Πέμπτη 12 Μαρτίου, ανακοινώνοντας τα πρώτα μέτρα, επιχείρησε να συμβιβάσει τα ασυμβίβαστα, δηλαδή τις διαφορετικές οπτικές που εκφράζονταν στο συμβούλιο της ΕΚΤ. Ωστόσο, πέρα από τα ποσά που έριχνε στη μάχη, το πολιτικό μήνυμα της Λαγκάρντ ήταν σκέτη καταστροφή. Οταν είπε χαμογελαστή, μπροστά στους δημοσιογράφους «δεν είμαστε εδώ για να μειώσουμε τα spreads», οι αγορές κατάλαβαν ότι η ΕΚΤ δεν ήταν έτοιμη να υπερασπιστεί την Ιταλία, τη χώρα που δοκιμαζόταν όσο καμιά άλλη από τον κορωνοϊό. Με αυτή τη φράση, τα χρηματιστήρια κατέρρευσαν ακόμη περισσότερο, τα ιταλικά spreads απογειώθηκαν, φτάνοντας το 3%. Το φάντασμα μιας κατάρρευσης της ευρωζώνης άρχισε ξανά να πλησιάζει. Στην υγειονομική και οικονομική κρίση προστέθηκε η δυνατότητα μιας νέας κρίσης του κοινού ευρωπαϊκού νομίσματος.
Το βράδυ της 18ης προς 19 Μαρτίου, η ΕΚΤ διόρθωσε το κλίμα ανακοινώνοντας ότι θα ρίξει ένα πακέτο 750 δις για να αγοράσει ομόλογα, λόγω του κορωνοϊού, συμπεριλαμβάνοντας και την Ελλάδα σε αυτό. Ανέβασε έτσι το πακέτο σε 1 0 50 δις το οποίο σκέπτεται να διαθέσει ως το τέλος του 2020. Δηλαδή πολλά περισσότερα από αυτά που ο Μάριο Ντράγκι είχε διαθέσει στην κρίση του 2012-2015. Με αυτή την ανακοίνωση, η ΕΚΤ πέτυχε τον στόχο της, την επόμενη ημέρα οι αγορές άνοιξαν με θετικό δείκτη.
Πόσο θα τολμήσουν οι 27
Οι 27 θα συζητήσουν λοιπόν την Πέμπτη, 26 Μαρτίου, τον τρόπο με τον οποίο θα αντιμετωπίσουν (μαζί ή χωριστά ) την συνέχιση της κρίσης. Υπάρχει ο Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Σταθερότητας (MES), ο οποίος δημιουργήθηκε το 2012 για να βοηθήσει τις χώρες που δεν μπορούσαν να βγουν στις αγορές, αλλά διαθέτει μόνο 410 δις ευρώ. Υπάρχουν κι άλλες πίστες προς διερεύνηση, όπως το κορωνο-ομόλογο, το οποίο στηρίζουν Ιταλία, Γαλλία, Ισπανία και Ελλάδα, μεταξύ άλλων.
Η Γερμανία είναι πιο ανοιχτή σε αλλαγή οικονομικής πολιτικής από ό,τι η Ολλανδία. Αν η Γερμανία αλλάξει θέση, τότε και η Ολλανδία θα ακολουθήσει, εκτιμά αναλυτής της γαλλικής κυβέρνησης. «Εχουμε τη διάθεση», δήλωσε ο Ολαφ Σολτς, υπουργός Οικονομικών της Γερμανίας και αντικαγκελάριος από το 2017. Η Γερμανία πέρασε ήδη από τη Bundestag, με τη διαδικασία του κατεπείγοντος, την Τετάρτη 25 Μαρτίου, την ακύρωση της συνταγματικής υποχρέωσης να παρουσιάζει ισοσκελισμένους προϋπολογισμούς και επικύρωσε το μεγαλύτερο πακέτο στήριξης της οικονομίας, σε όλη την ιστορία της.
το είδαμε iefimerida.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου