Κυριακή 1 Απριλίου 2012

Αρχαία της Μαγνησίας στο εξωτερικό

Σπάνιοι αρχαιολογικοί θησαυροί που αποκαλύφθηκαν στην Μαγνησία στα τέλη του 19ου και στις αρχές του 20ου αιώνα κοσμούν τις προθήκες Μουσείων της Ελλάδας και του εξωτερικού, δίνοντας το στίγμα της μακραίωνης ιστορικής διαδρομής της περιοχής μας.

Σημαντικές αρχαιότητες από την Μαγνησία συγκαταλέγονται μεταξύ των εκθεμάτων Μουσείων διεθνούς ακτινοβολίας, όπως το Βρετανικό Μουσείο, όπου βρίσκονται οι Καρυάτιδες και τα γλυπτά του Παρθενώνα, το Λούβρο, αλλά και το Εθνικό Μουσείο της Αθήνας.

Ορισμένες από τις παραπάνω αρχαιότητες ήρθαν στο φως την περίοδο της Τουρκοκρατίας, σε εποχές κατά τις οποίες δεν υπήρχε αρχαιολογική υπηρεσία, ούτε Μουσείο στην περιοχή μας. Το αρχαιολογικό Μουσείο του Βόλου, σημειωτέον, είναι μεταγενέστερο και ιδρύθηκε το 1909. Τον 19ο αιώνα, πριν από την απελευθέρωση της Θεσσαλίας, πολλοί ξένοι περιηγητές επισκέπτονταν την περιοχή μας, καταγράφοντας τις εντυπώσεις τους.

Σημαντικά στοιχεία για την ανάγλυφη στήλη του 2ου π Χ αιώνα που ανακαλύφθηκε στην περιοχή των Φθιωτίδων Θηβών και βρίσκεται στο Βρετανικό Μουσείο, ειδικότερα, δίνει η δημοσίευση των «Αρχαίων επιγραφών της Θεσσαλίας» που έγινε το 1908 από τον Ότο Κερν.

Όπως αναφέρεται χαρακτηριστικά, ο Άγγλος περιηγητής Ουΐλιαμ Ληκ, ανακάλυψε σπάνια αναθηματική λίθινη στήλη προς τον Ποσειδώνα, η οποία έφερε παράσταση με δύο ανάγλυφες κοτσίδες και την μετέφερε στην Αγγλία, τοποθετώντας την αρχικά στο σπίτι του. Η εν λόγω στήλη βρίσκεται πλέον στο Βρετανικό Μουσείο, μαζί με τα γλυπτά του Παρθενώνα.

Ένα ακόμη σημαντικό αρχαίο μνημείο που προέρχεται από την αρχαία πόλη των Φερών (Βελεστίνο), βρίσκεται στο Μουσείο του Λούβρου. Πρόκειται για αρχαία στήλη που χρονολογείται μεταξύ του 27 πΧ και του 14 μΧ, περίοδο κατά την οποία αυτοκράτορας της Ρώμης ήταν ο Οκταβιανός Αύγουστος.

Η πρώτη δημοσίευση της εν λόγω επιγραφής πραγματοποιήθηκε το 1865 και περιλαμβάνεται στην έκδοση για τις Θεσσαλικές επιγραφές του Ότο Κερν, αλλά δεν έγινε γνωστό το όνομα του ανθρώπου που την ανακάλυψε, ούτε ο τρόπος με τον οποίο μεταφέρθηκε στο Λούβρο.

«Πρόκειται για εξαιρετικά σπάνια απελευθερωτική επιγραφή, η οποία πιθανότατα ήταν τοποθετημένη σε κάποιο ιερό ή στην αγορά των αρχαίων Φερών και αναφέρονταν σε απελευθερώσεις δούλων, καθώς και στην ισοτιμία μεταξύ του ελληνικού και του ρωμαϊκού νομίσματος, δίνοντάς μας μια σπάνια πληροφορία» αναφέρει η Αργυρούλα Δουλγέρη - Ιντζεσίλογλου, προϊσταμένη της ΙΓ΄ Εφορείας Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων.

Στο Εθνικό Μουσείο της Αθήνας
Τα αρχαιολογικά ευρήματα από την περιοχή μας που κοσμούν αντίστοιχα το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο της Αθήνας, ανακαλύφθηκαν επίσης πριν την ίδρυση της αρχαιολογικής υπηρεσίας Θεσσαλίας και του Μουσείου του Βόλου.

Μεταξύ των συγκεκριμένων ευρημάτων περιλαμβάνονται οι καρποί των ανασκαφών στους τρεις μεγάλους μυκηναϊκούς θολωτούς τάφους της περιοχής μας. Ο θολωτός τάφος Λαμιόσπιτο, στο Διμήνι, ανασκάφηκε το 1886-87 από τον Γυμνασιάρχη Λάρισας Ελευθέριο Κούση και παρά το γεγονός ότι βρέθηκε συλημένος, εντούτοις, περιείχε σπουδαία ευρήματα.

Συγκεκριμένα μεταφέρθηκαν στην Αθήνα για φύλαξη και συντήρηση 700 μικρά αντικείμενα, υπολείμματα κοσμημάτων από γυαλί, χρυσά, χάλκινα, οστέινα, ελεφαντοστέινα, λίθινα, από αχάτη και κοχύλια, μικρά κοσμήματα όπως δαχτυλίδια και σκουλαρίκια, καθώς και διακοσμητικά στοιχεία από τα ρούχα των νεκρών.

Αντίστοιχα δεδομένα έχουν προκύψει και από την ανασκαφική έρευνα στον θολωτό τάφο Τούμπα του Διμηνιού, από τον Έφορο Αρχαιοτήτων Βαλέριο Στάη, το 1901. Το εσωτερικό του τάφου ήταν επίσης συλημένο, αλλά βρέθηκαν αρκετά ευρήματα, κυρίως μικρά χρυσά και γυάλινα κοσμήματα.

Ο τρίτος μεγάλος θολωτός μυκηναϊκός τάφος που ανασκάφηκε στην περιοχή μας, το 1905 από τον Έφορο Αρχαιοτήτων Κωνσταντίνο Κουρουνιώτη, βρίσκεται στον περίβολο του ναού των Αγίων Αναργύρων στο Καπακλί, και ήταν ασύλητος. Οι ανασκαφές έφεραν στο φως πολλά χρυσά, αργυρά και γυάλινα κοσμήματα, καθώς και πήλινα αγγεία, όλα εκπληκτικής αισθητικής, τα οποία προκαλούν τον θαυμασμό.

Όλα τα παραπάνω βρίσκονται στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο «διότι δεν υπήρχε οργανωμένη υπηρεσία στην Θεσσαλία και η πρακτική της εποχής επέβαλε την μεταφορά τους στην Αθήνα, με την εποπτεία της κεντρικής υπηρεσίας που ήταν αρμόδια για όλη την Ελλάδα, για λόγους ασφαλείας» εξηγεί η κ. Ιντζεσίλογλου.

Στις προθήκες του ίδιου Μουσείου βρίσκονται, εξάλλου και τα πρώτα ευρήματα που αποκάλυψαν οι συστηματικές ανασκαφές στους προϊστορικούς οικισμούς του Διμηνίου και του Σέσκλου, που ξεκίνησαν την ίδια περίοδο, στα τέλη του 19ου και στις αρχές του 20ου αιώνα.

Εντυπωσιακά ευρήματα, όπως αγγεία, λίθινα εργαλεία και πήλινα ειδώλια, αλλά και προϊστορικά κοσμήματα από λίθο και κοχύλια, που αποκαλύφθηκαν από τον Χρήστο Τσούντα, μεταφέρθηκαν στο Εθνικό Μουσείο πριν από την ίδρυση του Αρχαιολογικού Μουσείου Βόλου. Στο σημείο αυτό αξίζει να υπογραμμιστεί η πολύτιμη συνδρομή των αρχαιολόγων της ΙΓ ΕΠΚΑ, Μ. Αλεξάνδρου, Π. Τριανταφυλλοπούλου και Ευ. Σταμέλου για την συγκέντρωση των πληροφοριών του ρεπορτάζ.

Μυθικός πρίγκιπας
Στις ομάδες των αρχαιολογικών ευρημάτων της Μαγνησίας που βρίσκονται στο Μουσείο της Αθήνας, εξέχουσα θέση κατέχει και η Αρχαία Δημητριάδα. Οι πρώτες συστηματικές ανασκαφές του Απόστολου Αρβανιτόπουλου που ξεκίνησαν το 1906, αποκάλυψαν μεγάλα τμήματα των τειχών της αρχαίας Δημητριάδας και τις περίφημες γραπτές στήλες, οι οποίες κατέχουν περίοπτη θέση στο αρχαιολογικό Μουσείο του Βόλου.

Στην Αθήνα βρίσκονται πολλά ευρήματα από το ιερό της Πασικράτας και τους τάφους που ανασκάφηκαν κατά την συγκεκριμένη χρονική περίοδο, όπως κοσμήματα, αγγεία και πήλινα ειδώλια, για λόγους προστασίας, συντήρησης και φύλαξης.

Επίσης στο ίδιο Μουσείο μεταφέρθηκαν τα πρώτα ευρήματα από τον ναό του Θαυλίου Διός στις αρχαίες Φερές. Οι πρώτες ανασκαφές αποκάλυψαν δεκάδες χάλκινα αναθήματα, όπως κοσμήματα, πόρπες, περόνες και περίφημα χάλκινα πλακίδια με ψηφίσματα απονομής προνομίων σε πολίτες από διάφορες περιοχές της Ελλάδας, οι οποίοι ευεργέτησαν την πόλη των Φερών. Πρόκειται για εξαιρετικής σημασίας ευρήματα, που χρονολογούνται στην γεωμετρική, αρχαϊκή και κλασική εποχή.

Εξίσου σημαντικά είναι, τέλος, τα ευρήματα από τον μυκηναϊκό τάφο που αποκαλύφθηκε το 1936 στον Στάφυλο της Σκοπέλου. Τα νησιά των Βορείων Σποράδων ήταν τότε στην αρμοδιότητα της αρχαιολογικής υπηρεσίας της Αθήνας και κατά συνέπεια τα ευρήματα που «φωτογραφίζουν» τον μυθικό πρίγκιπα Στάφυλο, φυλάσσονται στην Αθήνα.

Συγκεκριμένα βρέθηκαν ένα χρυσό διακοσμημένο φύλλο το οποίο κάλυπτε την λαβή χάλκινου ξίφους, κοσμήματα, όπως χρυσή ταινία διαδήματος, χάνδρες περιδεραίου από πολύτιμους λίθους, σφραγιδόλιθος από ημιπολύτιμη πέτρα, πήλινα αγγεία μυκηναϊκής εποχής κα.

Πολύ σημαντικό στοιχείο είναι, εξάλλου, ο διπλός χάλκινος πέλεκυς, που συνδέει τον μυκηναϊκό τάφο της Σκοπέλου με την Κρήτη, ζωντανεύοντας τον μύθο του πρίγκιπα Στάφυλου, εγγονού του Μίνωα, ο οποίος αποίκησε πρώτος το νησί της Σκοπέλου, δίνοντάς του το όνομα Πεπάρηθος.
πηγή:Εφ. Ταχυδρόμος

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου