Α. Φώσκολος: Στα κατοχυρωμένα 255.000 km2 ελληνικής θάλασσας υπάρχουν κοιτάσματα

Οι συμφωνίες de jure οριοθέτησης ΑΟΖ με Ιταλία και Αίγυπτο (μερική) και η de facto οριοθέτηση με την Λιβύη δίνει στην Ελλάδα μία θαλάσσια έκταση 255.000 τετρ. χλμ., στην οποία μπορούν να γίνουν έρευνες προς εκμετάλλευση, κυρίως, υδρογονανθράκων (εικόνα 1). Oι συμφωνίες οριοθέτησης αφορούν και την αλιεία, αλλά η αντιδικία με την Τουρκία προφανώς δεν αφορά τα μπαρμπούνια!

Οι εταιρείες Total, ExxonMobil, Repsol, ΕΛΠΕ και Energean, που έχουν δώσει προσφορές για τα θαλάσσια οικόπεδα και πληρώνουν ετήσιο ενοίκιο (Royalties), προφανώς "βλέπουν" κοιτάσματα. Δεν χρειάζεται γεώτρηση για να δεις αν υπάρχουν υδρογονάνθρακες, όπως δεν χρειάζεται εγχείρηση για να δεις αν κάποιος έχει καρκίνο! Κάνουμε πρώτα διάγνωση και μετά εγχείρηση.

Εικόνα 1. Η μερική οριοθέτηση της ΑΟΖ μεταξύ Ελλάδας και Αιγύπτου όπως την δημοσιεύει η έγκυρος αιγυπτιακή εφημερίδα Al Ahram.

Στην περίπτωση εντοπισμού υδρογονανθράκων πρώτα κάνουμε διάγνωση με βάση την παλαιογεωγραφία, μετά ακολουθούν οι δυσδιάστατες γεωφυσικές έρευνες και αφού όλα τα δεδομένα είναι θετικά τότε ακολουθούν οι τρισδιάστατες γεωφυσικές έρευνες. Έτσι θα αρχίσει να κάνει η Total, σε περίπου ένα μήνα, δυτικά και νοτιοδυτικά της Κρήτης. Αν υπάρχουν, ή δεν υπάρχουν κοιτάσματα θα το πουν οι επιστήμονες.

Στην εικόνα 2 βλέπουμε τους στόχους, ενώ με την επέκταση των χωρικών υδάτων στο Ιόνιο στα 12 μίλια γίνονται εκμεταλλεύσιμα και τα κοιτάσματα υδρογονανθράκων που υπάρχουν γύρω από τα Διαπόντια νησιά. Πρόκειται για το μπλοκ 1 που έβγαλε σε διαγωνισμό ο τότε υπουργός Μανιάτης, για το οποίο έδωσαν προσφορά τα ΕΛΠΕ και την οποία, για άγνωστους λόγους, δεν την αποδέχτηκε η τότε ηγεσία του υπουργείου Ενέργειας.

Πιθανά κοιτάσματα τεράστια αξίας

Ο σημερινός υπουργός, που είναι απασχολημένος με την προώθηση, μέσω επιδότησης, των ηλεκτρικών αυτοκινήτων και ποδηλάτων, να επαναλάβει τον διαγωνισμό για το μπλοκ 1. Τα εκεί αποθέματα βάσει της δημοσίευσης του καθηγητού Ζελιλίδη το 2003 στο εγκυρότατο επιστημονικό περιοδικό Canadian Petroleum Geοlogy, ανέρχονται στο ισοδύναμο των 1,5 δισ. βαρελιών.

Με μέση τιμή 50 δολάρια το βαρέλι, η αξία είναι 750 δισ. εκ των οποίων το 20% πηγαίνει στο δημόσιο, ενώ δημιουργούνται 5.000 θέσεις στον πρωτογενή τομέα και 15.000 θέσεις στον δευτερογενή. Οι στόχοι στην εικόνα 2, εκτός απροόπτου, θα γίνουν αντικείμενο εκμετάλλευσης από την Total βάσει του προγράμματος που εξέθεσε ο διευθυντής έρευνας και εκμετάλλευσης Bernard Clement στην Άννα Σδούκου τον περασμένο μήνα.

Εικόνα 2. Οι 18 στόχοι δυτικά του κόλπου της Κυπαρισσίας και δυτικά και νοτιοδυτικά της Κρήτης. Μπασιάς Γ., και ομάδα επιστημόνων της ΕΔΕΥ. Φεβρουάριος 2020. Υδρογονανθρακες στην Ελλάδα: Ο ρόλος της ΕΔΕΥ σελ. 1-141.

Το φθινόπωρο αρχίζουν οι τρισδιάστατες γεωφυσικές έρευνες που θα τελειώσουν τον Μάρτιο του 2021. Το πρόγραμμα είναι να αρχίσουν οι ερευνητικές γεωτρήσεις στα τέλη του 2021 με αρχές του 2022 στους 14 στόχους. Αν δεν υπήρχε η γαλλική εταιρεία και το ενδιαφέρον του ομίλου Λάτση αμφιβάλλω αν θα άρχιζαν γεωτρήσεις. Την ίδια περίοδο θα αρχίσει και η ισπανική Repsol τις γεωτρήσεις στα Ιωάννινα και στο Ιόνιο. Χρειαζόμαστε επενδύσεις!

Τα λάθη των ελληνικών κυβερνήσεων

Η συμφωνία μερικής οριοθέτησης με την Αίγυπτο ήταν επιβεβλημένη λόγω των λαθών που έγιναν στην περιοχή από τις κυβερνήσεις Κώστα Καραμανλή και Γιώργου Παπανδρέου και από τον σημερινό υπουργό Κώστα Χατζηδάκη. Το 2003 η νορβηγική εταιρεία TGS-NOPEC κάνει παράνομες έρευνες στην περιοχή (που σήμερα έχει οριοθετηθεί μεταξύ Ελλάδας και Αιγύπτου) και ανακαλύπτει στόχους που πιθανότατα να έχουν κοιτάσματα.

Από το 2005 έως το 2009 ο διευθυντής ερευνών της εταιρείας προσπαθεί να έρθει σε επαφή με τους υπουργούς Ενέργειας (και με τον Κώστα Χατζηδάκη), αλλά όλοι αρνούνται! Ο υφυπουργός Γιώργος Σαλαγκούδης, χημικός, αντιλαμβάνεται την σημασία των ερευνών και δημιουργεί την πρώτη ΕΔΕΥ (Ελληνική Διαχειριστική Εταιρεία Υδρογονανθράκων) με πρόεδρο των καθηγητή Ζελιλίδη.

Εν μία νυκτί ο Σαλαγκούδης εξοστρακίζεται. Αυτό έδειξε τις προθέσεις της ΝΔ εκείνη την εποχή. Ήταν συνέχεια της πολιτικής Σημίτη που έκλεισε την ΔΕΠ-ΕΚΥ μόλις ανακαλύφθηκαν τα κοιτάσματα υδρογονανθράκων στο Ιόνιο το 1995. Τότε η κυβέρνηση Καραμανλή ερωτοτροπούσε με την κατασκευή του ρωσικού αγωγού Μπουργκάζ-Αλεξανδρούπολη.

Η σύσταση Στόλτεμπεργκ στον Παπανδρέου

Τον Ιανουάριο του 2011 έγινε συνέδριο σοσιαλιστικών κομμάτων στο Όσλο. Οικοδεσπότης ο Γιένς Στόλτεμπεργκ, ο οποίος απομονώνει τον τότε πρωθυπουργό Γιώργο Παπανδρέου και του συστήνει η Ελλάδα να εκμεταλλευτεί τα κοιτάσματα που υπάρχουν νότια της Κρήτης, για να εξυπηρετήσει το δημόσιο χρέος. Ο τότε πρωθυπουργός είχε απαντήσει ότι ήξερε ότι υπάρχουν κοιτάσματα μόνο στο Ιόνιο.

Η ανταπάντηση του Στόλντεμπέργκ ήταν ότι με βάση τις γεωφυσικές έρευνες που έχουν κάνει νορβηγικές εταιρείες, υπάρχουν πολλά κοιτάσματα νότια της Κρήτης. Η στιχομυθία έπεσε στην αντίληψη του υφυπουργού Ενέργειας Μανιάτη, ο οποίος έστειλε τους Αντώνη Αγγελόπουλο (πρόεδρο των Ελλήνων γεωλόγων) και Γιάννη Γρηγορίου (διευθυντή έρευνας και εκμετάλλευσης των ΕΛΠΕ) στο Σταβάνκερ στην έδρα των νορβηγικών γεωφυσικών εταιρειών.

Εικόνα 3. Η παλαιογεωγραφία της Ανατολικής Μεσογείου με τις παλαιολίμνες κατά το Τέλος του Μειόκαινου. Η αναερόβιος αποσύνθεση των υδροχαρών φυτών που αναπτύχθηκαν, για ένα εκατομμύριο χρόνια, στις παλαιολίμνες δημιούργησαν τα κοιτάσματα βιογενούς φυσικού αερίου που εγκλωβίστηκαν στους προϋπάρχοντες κοραλλιογενείς υφάλους του Μέσου Μειόκαινου.

Μετά μια εβδομάδα ταξιδεύει και ο υφυπουργός στο Σταβάνγκερ. Και μετά από έξι μήνες, τον Ιούνιο του 2010, βγαίνει διαγωνισμός για γεωφυσικές έρευνες σε μία έκταση 220.000 τετρ. χλμ. Οι γεωφυσικές έρευνες θα μπορούσαν τότε να επεκταθούν και νότια-νοτιοδυτικά της Ρόδου διότι οι Τούρκοι τότε δεν διεκδικούσαν εκείνες τις θαλάσσιες περιοχές. Δυστυχώς, δεν επεκτάθηκαν.

Στις 21-22 Δεκεμβρίου 2013 η ρωσική Gazprom μαζί με την ισραηλινή Delek δίνουν προσφορά για την εκμετάλλευση των κοιτασμάτων φυσικού αερίου στην περιοχή νοτίως της Ρόδου, για τις οποίες σήμερα η Τουρκία εκδίδει Navtex. Η ελληνική κυβέρνηση δεν χορηγεί άδεια, άγνωστο γιατί. Την ίδια περίοδο η ισραηλινή εταιρεία Ratio, σε συνεργασία με την Energean, ζητούν άδεια να εκμεταλλευτούν τα κοιτάσματα αβιοτικού φυσικού αερίου (μεθάνιο που παράγεται από την ηφαιστειακή δραστηριότητα) στον Θερμαϊκό κόλπο. Και πάλι άρνηση.

Πληρώνουμε λάθη δεκαετιών

Το καλοκαίρι 2019 ο τότε πρόεδρος της ΕΔΕΥ, Γιάννης Μπασιάς εισηγείται στον υπουργό Ενέργειας Χατζηδάκη να προκηρυχθεί διαγωνισμός για την αξιοποίηση των στόχων/κοιτασμάτων νότια των νομών Ρεθύμνου, Ηρακλείου και Λασιθίου (εικόνα 2), συνολικής έκτασης 34.000 τετρ. χλμ. Και πάλι άρνηση. Η καθυστέρηση οδήγησε στο τουρκολιβυκό σύμφωνο με αποτέλεσμα η Τουρκία να διεκδικεί πλέον θαλάσσιες εκτάσεις και νοτίως του Λασιθίου (εικόνα 2).

Εικόνα 4. Περιοχές εντός της Ελληνικής ΑΟΖ που θά πρέπει να ερευνηθούν. Bassias, Y., 2020. The outlook for the Oil and Gas Industry in the Mediterranean. Beyond the Chase of Hydrocarbons, Nicosia Cyprus July 29, 2020.

Σήμερα, με την υπογραφή της συμφωνίας μερικής οριοθέτησης ΑΟΖ με την Αίγυπτο, καίτοι χάσαμε μέρος των κοιτασμάτων που βρίσκονται στην λεκάνη του Ηροδότου, κερδίσαμε άλλα 33.000 τετρ. χλμ. εντός των οποίων πρέπει να υπάρχουν πολλοί στόχοι με αποθέματα φυσικού αερίου. Το δείχνουν η παλαιογεωγραφία (εικόνα 3) και οι εργασίες του πρώην προέδρου της ΕΔΕΥ Μπασιά (εικόνα 4). Δεν ήταν τρελοί ούτε ο Στόλτεμπεργκ που επέμενε ότι υπάρχουν κοιτάσματα σε αυτή την περιοχή, ούτε οι εταιρείες Gazprom και Delek που ήθελαν να κάνουν γεωτρήσεις εκεί.

Βεβαίως υπάρχουν και τα γεωφυσικά της TGS-NOPEC που κατόρθωσε να τα πάρει από τους Νορβηγούς ο Μπασιάς. Αυτά τα στοιχεία υπάρχουν στην ΕΔΕΥ, όπως επίσης υπάρχουν και τα στοιχεία της γαλλικής γεωφυσικής εταιρείας CGG-Veritas που αφορούν την περιοχή νοτιοδυτικά της Κρήτης. Δίνεται η δυνατότητα τόσο στο υπουργείο Ενέργειας όσο και στην ΕΔΕΥ να προχωρήσουν αφ’ ενός στην προσέλκυση ξένων εταιρειών για τα οικόπεδα νότια της Κρήτης, αφ’ ετέρου να διενεργήσουν γεωφυσικές έρευνες στα 33.000 τετρ. χλμ. που βρίσκονται νότια Ρόδου και Καρπάθου.

Λάθη δεκαετιών από τους πολιτικούς τα πληρώνει ο ελληνικός λαός. Αφήσαμε την Τουρκία να μας χορεύει στο ταψί. Τώρα αρχίζουμε να διορθώνουμε τα λάθη, με τις τμηματικές οριοθετήσεις και τις τμηματικές επεκτάσεις των χωρικών υδάτων και μεμψιμοιρούμε. Ας αξιοποιήσουμε τα κοιτάσματα που ήδη έχουμε μέσα στα 255.000 τετρ. χλμ. για να δούμε άσπρη μέρα. Έχουμε ανάγκη από επενδύσεις, δημιουργία θέσεων εργασίας και έσοδα για το Ελληνικό Δημόσιο.

το είδαμε slpress.gr