To δράμα να είσαι γυναίκα στην Σαουδική Αραβία

Τον περασμένο Ιούλιο ένα βίντεο που ανέβηκε στο Youtube, διάρκειας μονάχα ενός λεπτού, κατάφερε να στρέψει το βλέμμα του πλανήτη σε ένα θέμα ταμπού: τα δικαιώματα των γυναικών στον μουσουλμανικό κόσμο.
Τα πλάνα είχαν τραβηχτεί στην Τζέντα της Σαουδικής Αραβίας, την χώρα όπου υπάρχουν αυστηρότατοι περιορισμοί για το τι γίνεται αποδεκτό από μια γυναίκα ως κοινωνική συμπεριφορά ενώ εφαρμόζονται πολύ σαφείς απαγορεύσεις στην συναναστροφή των δύο φίλων. Το απόσπασμα που είδε το φως της δημοσιότητας και έγινε ταχύτατα viral και μέσα σε λίγες ημέρες γράφτηκαν πολλά άρθρα στον διεθνή Τύπο για το ζήτημα.

Στο βίντεο παρακολουθεί κανείς δύο γυναίκες με την παραδοσιακή μαύρη ενδυμασία που καλύπτει το κεφάλι και το σώμα να γίνονται θύματα σεξουαλικής παρενόχλησης από μια ομάδα ανδρών, της οποίας η συμπεριφορά θυμίζει όχλο. Η απορία που γεννιέται είναι αυτονόητη: πως είναι δυνατόν κάποιος να θεωρήσει οτι η εμφανισή τους θα μπορούσε να προκαλέσει από την στιγμή που το μόνο που μπορεί να διακρίνει κανείς καθαρά είναι τα μάτια τους; Και όμως στο οπτικό απόσπασμα φαίνεται καθαρά να είναι περικυκλωμένες από τους άνδρες που φωνάζουν. Μετά την δημοσιοποίηση, οι άγνωστες αυτές γυναίκες κέρδισαν την συμπάθεια και ο θόρυβος που προκλήθηκε από το συμβάν ήταν τεράστιος καθώς ξεσηκώθηκαν οι υπέρμαχοι των δικαιωμάτων των γυναικών από πολλές χώρες.Οι τοπικές αρχές αντέδρασαν.

Εντόπισαν έξι από τους νεαρούς άνδρες οι οποίοι πήραν μέρος στην παρενόχληση. Τους ανάκριναν και τους εθεσαν υπό κράτηση, ικανοποιώντας το παγκόσμιο δημόσιο αίσθημα. Ομως μετά από λίγες ημέρες, η υπόθεση πήρε μια περίεργη τροπή: σε ΜΜΕ που είχαν σχέση με κυβερνητικούς φορείς, εμφανίστηκε ένα καινούριο βίντεο. Οι πρωταγωνιστές είναι πάλι οι ίδιοι, μόνο που οι σκηνές που έδειχναν ήταν προγενέστερες του επίμαχου περιστατικού. Oμως αυτήν την φορά οι γυναίκες κάνουν κάποιο νεύμα στους άνδρες και τους πετούν ένα αγκάλ, αυτό το μαύρο σχοινί με το οποίο οι αραβες στεραιώνουν το μαντήλι πάνω στο κεφάλι τους. Τότε η ομάδα ξεσηκώνεται και αρχίζει να περικυκλώνει τις κοπέλες, θέλωντας να τις τιμωρήσει για την "απρέπεια" τους. Κάπως έτσι οι εκπροσωποι του ασθενούς φύλου γίνονται από θύματα, "θύτες". Η ανατροπή, έβαλε και πάλι στο στόχαστρο τις γυναίκες εν συνόλω, μεταφέροντάς τους στο ακέραιο την ευθύνη για οσα συνέβησαν.

Για τους φανατικούς μουσουλμάνους που πιστεύουν στην υποδεέστερη θέση της γυναίκας στην κοινωνία, σίγουρα το δεύτερο βίντεο ήταν μια πολύ πιο βολική εκδοχή. Δυστυχώς αντανακλά την νοοτροπία με την οποία γαλουχούνται. Στην Σαουδική Αραβία οι άνδρες και οι γυναίκες μπορεί να εργάζονται μαζί στον επαγγελματικό χώρο, πχ σε νοσοκομεία αλλά είναι αδύνατον οι ανύπανδρες γυναίκες να έχουν κάποιου τύπου κοινωνική επαφή χωρίς να συνοδεύονται από κάποιον άνδρα που είναι μέλος της οικογένειας, κοινώς πατέρα ή σύζυγο. Στην Τζέντα βέβαια όπου έγινε το συμβάν, μπορεί να βρει κανείς μια μεγαλύτερη ελευθερία, καθώς υπάρχει τουρισμός. Ορισμένες νεαρές δεν καλύπτουν το κεφάλι τους ή δεν φορούν πάντα μαύρα. Βέβαια, το πρόσφατο περιστατικό ήταν ενδεικτικό για το τί μπορεί να συμβεί όταν δύο ασυνόδευτες γυναίκες αποφασίζουν να βγουν στον δρόμο. Αυτό ήταν άλλωστε και ένα από τα επιχειρήματα που ακούστηκαν εναντίον τους, πως δηλαδή οι κοπέλες δεν είχαν καμιά δουλειά να είναι μόνες τους στο δρόμο άρα καλά έπαθαν. Επισημαίνεται επίσης ότι οι συγκεκριμένες επέβαιναν σε μηχανάκι, κάτι που θεωρείται άσεμνο σε ορισμένα μέρη μιας και δεν έχουν δικαίωμα ούτε καν να οδηγούν αυτοκίνητο. Εννοείται ότι χρειάζονται την άδεια των αρρένων μελών της οικογένειας για να πιάσουν δουλειά ακόμα και για να κάνουν ιατρικές εξετάσεις ή εγχειρήσεις. Κάποιες γυναίκες έχουν αρρωστήσει ή πεθάνει από το γεγονός ότι δεν εξασφάλισαν την άδεια αυτή.

Το βίντεο καταγράφει ένα ανησυχητικό φαινόμενο. Η σεξουαλική παρενόχληση είναι κοινότατη. Σύμφωνα με στοιχεία που δίνει το υπουργείο Δικαιοσύνης της χώρας έχουν καταγραφεί περίπου 4.000 περιπτώσεις τα τελευταία δύο χρόνια και ασκείται πίεση από την διεθνή κοινότητα να αλλάξει η νομοθεσία που αφορά τις ποινικές διώξεις. Τις περισσότερες φορές βέβαια ούτε οι κοπέλες που πέφτουν θύματα ούτε οι οικογένειές τους τολμούν να ζητήσουν τα ρέστα. Μάλιστα, όπως συνέβη και στην Τζέντα, την πληρώνουν αυτές, καθώς κατηγορούνται πως ήταν προκλητικές και άσεμνες. Το επιχείρημα όλων όσοι δεν θέλουν να επιβάλονται κυρώσεις στους άνδρες που μπαίνουν στον πειρασμό της σεξουαλικής παρενόχλησεις χωρίς να φοβούνται ότι θα τιμωρηθούν είναι ότι τυχόν ισχυρότερη νομική προστασία προς τις γυναίκες, θα απελευθέρωνε τα ήθη.Τις τελευταίες δεκαετίες με την επικράτηση σε ορισμένες γεωγραφικές ζώνες του πλανήτη ακραίων ισλαμικών καθεστώτων, η θέση της γυναίκας έχει επιδεινωθεί. Υπάρχουν χώρες της Βόρειας Αφρικής με μουσουλμανικό θρήσκευμα όπως λχ. στην Τυνησία όπου υπάρχει υποχρεωτική εκπαίδευση, αλλά πρόκειται για εξαιρέσεις. Για τις εκπροσώπους του ασθενούς φύλου, οι συνθήκες ζωής χειροτερεύουν συνεχώς σαν να γυρίζουμε σε ένα σκοταδιστικό μεσαίωνα. Η καθημερινότητά τους περιορίζεται αποκλειστικά η πολύ στο σπίτι. Το χειρότερο είναι ότι τέτοιες καταστάσεις υπάρχουν ακόμα και σε προηγμένα κράτη της δύσης, που έχουν κοινότητες μεταναστών από την Μέση Ανατολή ή την Αφρική.