Γιατί άλλες χώρες είναι οικονομικά αναπτυγμένες και άλλες όχι

Είναι ιδιαίτερα ενδιαφέρον να δει κανείς πιο αναλυτικά την κατηγοριοποίηση 138 χωρών ως προς την ανταγωνιστικότητα των οικονομιών τους και την φιλικότητα προς την επιχειρηματικότητα που μελετά και δημοσιεύει κάθε χρόνο η Παγκόσμια Τράπεζα και στη συγκεκριμένη περίπτωση το World Economic Forum της τράπεζας για το 2016-2017.

Γιατί το κατάλληλο περιβάλλον για την διευκόλυνση και στήριξη της ανταγωνιστικότητας είναι προϋπόθεση για την οικονομική ανάπτυξη κάθε χώρας.

Η Παγκόσμια Τράπεζα προκειμένου να προσδιορίσει πόσο προσπαθεί κάθε χώρα να βοηθήσει την ανάπτυξή της, μελετά 104 διαφορετικούς παράγοντες.

Επιλεκτικά θα δούμε τις επιδόσεις χωρών (χώρες που σημειώνουν καλές επιδόσεις και βρίσκονται στην πρώτη 20άδα και χώρες με κακές επιδόσεις που βρίσκονται στις τελευταίες 20 θέσεις) σε ορισμένους παράγοντες που έχουν καθοριστική σημασία για να επιτευχθεί θετικό αναπτυξιακό περιβάλλον παρόλο που από πρώτη ματιά δεν φαίνονται όλοι να είναι στενού οικονομικού ενδιαφέροντος.

Πολύ ενδιαφέρον έχουν τα στοιχεία της Παγκόσμιας Τράπεζας που αφορούν στο επιστημονικό δυναμικό των χωρών και ιδιαίτερα στη φοίτηση και παραγωγή επιστημόνων από τα πανεπιστήμια των χωρών (τριτοβάθμια εκπαίδευση). Εδώ φαίνεται καθαρά το μοναδικό στο κόσμο φαινόμενο της ελληνικής κοινωνίας όπου όλοι οι μαθητές της υποχρεωτικής εκπαίδευσης προσπαθούν να περάσουν στην τριτοβάθμια, το οποίο και επιτυγχάνουν με προσπάθειες ακόμα και ετών. Αυτή η κοινωνική τάση για πανεπιστημιακή εκπαίδευση έχει ως αποτέλεσμα η Ελλάδα να κατατάσσεται πρώτη στον κόσμο στο «ποσοστό εγγραφής σπουδαστών στην τριτοβάθμια εκπαίδευση».

Αυτό με τη σειρά του έχει ως αποτέλεσμα η Ελλάδα κυριολεκτικά να «πλημμυρίζει» από πανεπιστημιακούς αποφοίτους περισσότερο από όλες τις άλλες χώρες. Χαρακτηριστικό αυτής της μοναδικότητας είναι το γεγονός ότι σύμφωνα με τα στοιχεία για την «διαθεσιμότητα επιστημόνων και μηχανικών» ακόμα και σήμερα η Ελλάδα (παραμένει μέσα στη πρώτη 10άδα του κόσμου) έχει μεγαλύτερη επάρκεια σε επιστήμονες και μηχανικούς από χώρες με πολύ δυνατότερα εκπαιδευτικά συστήματα όπως Ελβετία, Γερμανία, Βρετανία, Σουηδία κλπ.

Και λέμε ακόμα και σήμερα γιατί τα 6 τελευταία χρόνια έχουν φύγει από τη χώρα δεκάδες χιλιάδες επιστήμονες. Παρά λοιπόν τη μεγάλη αιμορραγία η Ελλάδα συνεχίζει να διαθέτει υπερεπάρκεια επιστημόνων. Ο μεγάλος αριθμός πανεπιστημιακών αποφοίτων και επιστημόνων είναι ένας σημαντικότατος παράγοντας που βοηθά την ανάπτυξη. ‘Ομως αυτό το τόσο μεγάλο αυγκριτικό πλεονέκτημα της χώρας μας αποδυναμώνεται από τους άλλους αρνητικούς παράγοντες.

Εμπιστοσύνη των πολιτών στους πολιτικούς τους

Ένας πολύ σημαντικός παράγοντας ανάπτυξης είναι η «εμπιστοσύνη των πολιτών μιας χώρας στους πολιτικούς της». Η εμπιστοσύνη του κόσμου στους κυβερνήτες του είναι πολύ σημαντική προϋπόθεση για την αποδοχή μεταρρυθμίσεων και αλλαγών πολιτικής.

Μέσα στις πρώτες 20 θέσεις (από το σύνολο των 138 χωρών) με την καλύτερη βαθμολογία (πλήρης εμπιστοσύνη 7, καθόλου εμπιστοσύνη 1) είναι οι χώρες Σιγκαπούρη (6,4), Νορβηγία (5,9), Νέα Ζηλανδία (5,9), Φινλανδία (5,8), Σουηδία (5,7), Ολλανδία (5,6), Ελβετία (5,5), Δανία (5,1), Ιρλανδία (4,9), Βέλγιο (4,8), Γερμανία (4,8), Βρετανία (4,7). Αντίθετα στις τελευταίες 20 θέσεις είναι χώρες που οι πολίτες τους δεν εμπιστεύονται τους πολιτικούς τους, όπως Μεξικό (1,8), Λίβανος (1,8), Κολομβία (1,7), Αργεντινή (1,7), Βενεζουέλα (1,5), Βραζιλία (1,3). Η Ελλάδα με βαθμολογία 2,3 βρίσκεται στην 107η θέση.

Συνεργασία μεταξύ εργαζομένων και εργοδοτών

Στην «συνεργασία μεταξύ εργαζομένων και εργοδοτών» οι χώρες που επιτυγχάνουν καλύτερη βαθμολογία (καλές σχέσεις συνεργασίας 7, σχέσεις αντιπαλότητας 1) είναι Νορβηγία (6,2), Ελβετία (6,2), Δανία (6,1), Σουηδία (6,1), Ολλανδία (5,9), Ιαπωνία (5,8), Αυστρία (5,7), Νέα Ζηλανδία (5,7) και χειρότερη Αργεντινή (3,7), Σερβία (3,7), Βενεζουέλα (3,6), Κροατία (3,5), Πακιστάν (3,4), Νότιο Αφρική (2,5). Η Ελλάδα με βαθμολογία 4 βρίσκεται στην 105η θέση.

Σχέση αμοιβής και παραγωγικότητας εργαζομένων

Στην «σχέση αμοιβής με την παραγωγικότητα των εργαζομένων» τις υψηλότερες θέσεις (απόλυτη σχέση 7, καμία σχέση 1) πέτυχαν οι χώρες Ελβετία (5,6), Σιγκαπούρη (5,5), Ιρλανδία (5,3), ΗΠΑ (5,2), Γερμανία (5,0), Καναδάς (4,9), Νορβηγία (4,9), Φινλανδία (4,8). Στις χαμηλότερες βρίσκουμε την Αλγερία (3,3), Αίγυπτο (3,2), Ιταλία (3,1), Βοσνία και Ερζεγοβίνη (3,1), Τυνησία (3,0), Βενεζουέλα (2,7), Μαυριτανία (2,1). Η Ελλάδα με βαθμολογία 3,7 βρίσκεται κάτω από τη μέση ((86η θέση)

Πελατειακές προτιμήσεις στις αποφάσεις των κρατικών λειτουργών

Στο κρισιμότατο θέμα των πελατειακών σχέσεων μεταξύ ιδιωτών και κράτους «πελατειακές προτιμήσεις στις αποφάσεις των κρατικών λειτουργών» τις πρώτες θέσεις στη βαθμολογία ( καθόλου πελατειακές σχέσεις 7, έντονα πελατειακές σχέσεις 1) κατέχουν οι χώρες Σιγκαπούρη (5,8), Φινλανδία (5,6), Σουηδία (5,6), Νέα Ζηλανδία (5,4), Ελβετία (5,2), Ολλανδία (5,2), Ιρλανδία (5,2), Νορβηγία (5,1), Ιαπωνία (4,9), Δανία (4,9), ενώ τις τελευταίες θέσεις η Ιταλία (2,2), Βραζιλία (2,2), Μεξικό (2,1), Αργεντινή (2,0), Ουγγαρία (1,9), Σλοβακία (1,9), Βενεζουέλα (1,4). Η Ελλάδα με βαθμολογία 2,8 βρίσκεται κάτω από τη μέση (86η θέση)

Αποτελεσματικότητα Δικαιοσύνης στην επίλυση διαφορών

Στην «αποτελεσματικότητα του δικαστικού συστήματος στην επίλυση διαφορών», την καλύτερη βαθμολογία (ιδιαίτερα αποτελεσματικό 7, καθόλου αποτελεσματικό 1) πέτυχαν και οι: Σιγκαπούρη (6,2), Ελβετία (5,8), Σουηδία (5,7), Φινλανδία (5,7), Βρετανία (5,7), Νορβηγία (5,6), Ολλανδία (5,5), Ιαπωνία (5,3) και τη χειρότερη οι: Αργεντινή (2,8), Αλβανία (2,8), Σερβία (2,7), Πορτογαλία (2,7), Ελλάδα (2,4), Κροατία (2,2), Ιταλία (2,2), Σλοβακία (2,1), Βενεζουέλα (1,6).

Ανεξαρτησία της Δικαιοσύνης από κυβερνητικά και ιδιωτικά συμφέροντα

Άλλος σημαντικός παράγοντας είναι η «ανεξαρτησία της Δικαιοσύνης από κυβερνητικά και ιδιωτικά συμφέροντα». Στις πρώτες θέσεις της βαθμολογίας (πλήρης ανεξαρτησία 7, καθόλου ανεξαρτησία 1) βρίσκουμε την Φινλανδία (6,7), Νέα Ζηλανδία (6,7), Νορβηγία (6,6), Ελβετία (6,5), Σουηδία (6,5), Ιρλανδία (6,4), Ολλανδία (6,4), Βρετανία (6,3), Δανία (6,2), ενώ στις τελευταίες την Σλοβακία (2,8), Αργεντινή (2,8), Σερβία (2,8), Αλβανία (2,6), Ουκρανία (2,3), Μολδαβία (2,0), Βολιβία (1,6), Βενεζουέλα (1,1). Η Ελλάδα με βαθμολογία 3,9 είναι ακριβώς στη μέση των 138 χωρών.

Σπατάλη δημόσιων πόρων

Στην «σπατάλη δημόσιων πόρων» στις χώρες με τη καλύτερη βαθμολογία (καμμία σπατάλη 7, μεγάλη σπατάλη 1) είναι η Σιγκαπούρη (5,9), Νέα Ζηλανδία (5,1), Τσεχία (5,0), Φινλανδία (4,8), Σουηδία (4,8), Ελβετία (4,8), Νορβηγία (4,6), Ολλανδία (4,3), Γερμανία (4,0), και με τη χειρότερη η Σλοβακία (2,3), Κροατία (2,2), Ελλάδα (2,2), Σερβία (2,2), Βραζιλία (1,9), Ιταλία (1,9), Αργεντινή (1,5), Βενεζουέλα (1,2).

Διαφάνεια στη χάραξη της κυβερνητικής πολιτικής

Στην «διαφάνεια στη χάραξη της κυβερνητικής πολιτικής» με την καλύτερη βαθμολογία (μέγιστη διαφάνεια 7, καθόλου διαφάνεια 1) βρίσκουμε τις Σιγκαπούρη (6,3), Νέα Ζηλανδία (6,2), Ελβετία (6,1), Νορβηγία (6,0), Φινλανδία (6,0), Ολλανδία (5,9), Σουηδία (5,8), Ιρλανδία (5,8), Βρετανία (5,7), ΗΠΑ (5,4), Γερμανία (5,4) και με τη χειρότερη τις Κροατία (3,4), Ελλάδα (3,4), Αργεντινή (3,3), Ιταλία (3,1), Βραζιλία (3,1), Ουγγαρία (2,7), Βενεζουέλα (2,1).

Ποσοστό εγγραφής σπουδαστών στην τριτοβάθμια εκπαίδευση

Στο «ποσοστό εγγραφής στην τριτοβάθμια εκπαίδευση» την καλύτερη βαθμολογία πέτυχαν η Ελλάδα (110,2), Κορέα (95,3), Ισπανία (89,1), Φινλανδία (88,7), ΗΠΑ (86,7), Σιγκαπούρη (86,6), Αυστραλία (86,6), Δανία (81,5), Νέα Ζηλανδία (80,9), Αυστρία (80), Ολλανδία (78,5) και τη χειρότερη η Αιθιοπία (8,1), Κονγκό (6,6), Μαυριτανία (5,6), Κένυα (4,0), Τανζανία (3,6), Ζάμπια (2,2). Η Ελλάδα είναι η μόνη χώρα που πετυχαίνει ποσοστό μεγαλύτερο του 100% επειδή κάθε χρόνο εγγράφονται στην τριτοβάθμια εκπαίδευση όχι μόνο οι τρέχοντες απόφοιτοι των λυκείων αλλά και παλαιότερων ετών.

Διαθεσιμότητα Επιστημόνων και μηχανικών

Στην «διαθεσιμότητα επιστημόνων και μηχανικών» τις υψηλότερες θέσεις (μεγάλη διαθεσιμότητα 7, καμία διαθεσιμότητα 1) κατέκτησαν οι χώρες Φινλανδία (6,1), ΗΠΑ (5,5), Ιαπωνία (5,5), Ισραήλ (5,3), Ελλάδα (5,2), Νορβηγία (5,2), Ελβετία (5,1), Γερμανία (5,0), Σουηδία (4,9) και τις χαμηλότερες οι χώρες Βενεζουέλα (3,2), Αλβανία (3,1), Μολδαβία (2,9), Νικαράγουα (2,8), Παραγουάη (2,7), Μαυριτανία (2,3).

Συνεργασία πανεπιστημίων και βιομηχανίας στην έρευνα και ανάπτυξη

Στην «συνεργασία πανεπιστημίων και βιομηχανίας στην έρευνα και ανάπτυξη» την υψηλότερη βαθμολογία (πρώτη 20άδα) απέσπασαν οι χώρες Ελβετία (5,8), Φινλανδία (5,7), Ισραήλ (5,6), ΗΠΑ (5,6), Ολλανδία (5,5), Βρετανία (5,5), Γερμανία (5,4), Σουηδία (5,2), Ιρλανδία (5,1), Δανία (4,8), Νορβηγία (4,7) και τη χειρότερη (τελευταία 20άδα) οι χώρες Γεωργία (2,7), Ελλάδα (2,7), Κουβέιτ (2,6), Μογγολία (2,6), Μολδαβία (2,5), Βολιβία (2,4), Αίγυπτος (2,4).

Ικανότητα συγκράτησης ταλέντων

Στην «ικανότητα συγκράτησης ταλέντων» την καλύτερη βαθμολογία (μεγάλη συγκράτηση ταλέντων 7, φυγή ταλέντων 1) πέτυχαν οι χώρες Ελβετία (6,1), ΗΠΑ (5,6), Νορβηγία (5,5), Βρετανία (5,4), Ολλανδία (5,2), Φινλανδία (5,2), Σουηδία (5), Γερμανία (4,8), Ιρλανδία (4,7) και τη χειρότερη οι χώρες Σλοβακία (2,6), Ελλάδα (2,6), Βουλγαρία (2,6), Ουκρανία (2,5), Ουγγαρία (2,4), Κροατία (2,2), Ρουμανία (2,1), Σερβία (1,7), Βενεζουέλα (1,7).

Ικανότητα προσέλκυσης ταλέντων 

Στην «ικανότητα προσέλκυσης ταλέντων» την καλύτερη βαθμολογία (πλήρης προσέλκυση 7, καμία προσέλκυση 1) πέτυχαν οι χώρες Ελβετία (6,3), Βρετανία (6), ΗΠΑ (6), Ιρλανδία (5,5), Καναδάς (5,1), Ολλανδία (5), Νέα Ζηλανδία (4,9), Γερμανία (4,7), Νορβηγία (4,7) και τη χειρότερη οι χώρες Αλβανία (2,4), Ουγγαρία (2,4), Ρουμανία (2,2), Ελλάδα (2,1), Σλοβακία (2), Κροατία (1,9), Σερβία (1,7), Βενεζουέλα (1,3).